Zastosowanie[edytuj]

• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : kłącze z korzeniami (Radix Saponariae) zawiera ok. 5% saponin, glikozydy, węglowodany, sole mineralne^[7].
  • Działanie : wykrztuśne, pobudzające czynności żołądka i trzustki, żółciopędne. Unieszkodliwia cholesterol, ułatwia wchłanianie związków trudno przyswajalnych przez organizm (np. sole żelaza, wapnia)^[7]. Używana jest też w zapaleniach oskrzeli i tchawicy, przy kaszlu. Używana jest w postaci odwaru^[7]. Musi być stosowana pod kontrolą lekarza.
  • Zbiór i suszenie : wykopuje się kłącza z korzeniami jesienią, myje, tnie na mniejsze kawałki i suszy w temperaturze ok. 50 °C.
• Stosowana jest w kosmetyce do wytwarzania niektórych past do zębów, szamponów, maseczek^[

Skład rośliny

Zarzaparilla zawiera bardzo dużą ilość steroli. To właśnie fitosterydom i saponinom przypisuje się główne działanie lecznicze tej rośliny. Saponiny mają ułatwiać absorpcję innych leków i preparatów ziołowych, co doskonale tłumaczy dość powszechne na świecie stosowanie zarzaparilli. Inny składnik zarzaparilli – fitosterydy prawdopodobnie wykorzystywane są przez organizm ludzki do produkcji hormonów, takich jak np. estrogen czy testosteron. Naukowo nigdy nie badano takich właściwości fitosterydów w ludzkim organizmie. Niemniej związki te wciąż pozostają w sferze zainteresowań naukowców.

Zawarte w zarzaparilli flawonoidy mają właściwości modulujące system odpornościowy organizmu. Znany jest też patent amerykański z roku 2001, dotyczący zdolności steroli zawartych w zarzaparilli do leczenia starczej demencji i choroby Alzheimera. Odnosząc się do badań przeprowadzonych na zwierzętach, autorzy patentu twierdzą, iż smilagenina (jedna z substancji zawartych w zarzaparilli) powoduje przywrócenie pamięci i zdolności do uczenia się i zapamiętywania. Badania te nie zostały jeszcze opublikowane w żadnym piśmie fachowym z listy filadelfijskiej. Znane jedynie z opisu zawartego we wniosku patentowym nie powinny być stosowane przez medycynę przed dowodzącą takich właściwości naukową dysertacją.

W innym patencie amerykańskim opisany jest lek ziołowy skomponowany na bazie zarzaparilli, który skutecznie ma likwidować bóle związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Formuła remedium składa się z następujących ziół: Alpinia galanga, Smilax, Tinospora cordifolia, Tribulus terrestres, Withania somnifera i Zingiber officinale. W tym przypadku przeprowadzono oczywiście badania. Wszyscy uczestniczący w nich pacjenci po ośmiu tygodniach zauważyli, że chroniczny ból związany z chorobą zmniejszył się, a jednocześnie wzrosła elastyczność stawów. Zaś testy krwi przeprowadzone u pacjentów uczestniczących w badaniach wykazały znaczne obniżenie obecności prozapalnych cytokin. Zauważono także, że poprawiła się odporność pacjentów na choroby infekcyjne. Opisany preparat wydaje się także rokować pewne nadzieje na skuteczność leczenia takich chorób jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zapalenia jelit, ale to wymaga dalszych studiów.

Badania kliniczne

• Guarana – energetyzująca roślina

Badania kliniczne

To właśnie obecność takich alkaloidów jak kofeina, teofilina czy teobromina przyczynia się do znaczących właściwości terapeutycznych guarany. Teofilina na przykład, podobnie jak teobromina, według licznych badań klinicznych, pobudza pracę serca i centralnego układu nerwowego, ożywia umysł i usuwa objawy fizycznego zmęczenia organizmu. Ponadto substancje te działają diuretycznie. Wiele właściwości zawdzięcza guarana także zawartości kofeiny. Wszak ogólnie wiadomo, że zmniejsza ona uczucie zmęczenia i przyczynia się do spalania tłuszczu. Ale kofeina także podwyższa ciśnienie krwi, chroniąc nasz układ wieńcowy przed arteriosklerozą.

Najbardziej znaczące chyba badania przeprowadzono w USA. Zakończyły się one złożeniem wniosku patentowego dotyczącego oddziaływania wyciągu z nasion guarany na gęstość krwi. Okazuje się, że wyciąg z guarany rozrzedza krew, a to z kolei przyczynia się do przeciwdziałania powstawaniu zakrzepów. Co więcej, udowodniono, że wyciąg z guarany skutecznie rozpuszcza istniejące zakrzepy. Potwierdziły to brazylijskie badania w roku 1991 i odtąd cały świat zaczął bliżej interesować się tą rośliną.

Sensacyjne wyniki dały też badania in vivo z 1997 roku, sprawności umysłowej pod wpływem guarany. Wykazano, zrazu na szczurach, a później już w badaniach klinicznych, że guarana wzmaga aktywność fizyczną i psychiczną, zwłaszcza w momentach stresu, a pamięć poprawia zarówno w efekcie jednorazowego przyjęcia określonej dawki, jak i w efekcie stałego przyjmowania tego leku. Co więcej, badania te wykazały większą skuteczność wyciągu z nasion guarany w porównaniu z podobnymi dawkami wyciągów z kawy czy żeń-szenia. Inna grupa naukowców, także z Brazylii, udowodniła, że wyciągi z nasion guarany posiadają właściwości przeciwamnezyjne.

Kolejny amerykański patent dotyczący guarany (ale w mieszance z innymi ziołami i substancjami) dowodzi, iż wyciąg z tej rośliny pozostawia umysł w stałej gotowości do wysiłku i promuje wyzwalanie energii w organizmie, nie powodując „nerwowości i napięcia”. Ponadto udowodniono, że guarana, często w mieszance z innymi składnikami, wspomaga wydajnie odchudzanie, powodując uczucie sytości.

Od 1997 roku trwały badania nad właściwościami przeciwbólowymi guarany. Ma to oczywiście swoje źródła w stosowaniu guarany przez Indian w przypadkach migreny czy bólów głowy. W ich efekcie Amerykanie złożyli kolejny wniosek patentowy: guarana zmieszana z innymi roślinami likwiduje bóle głowy i inne objawy migreny.

Bardzo dobrze udokumentowane są również właściwości antybakteryjne guarany. Zwłaszcza skutecznie radzi ona sobie z bakteriami E. coli. Ponadto posiada właściwości antyoksydacyjne i podnoszące znacząco poziom cukru we krwi. Stąd też nie jest zalecana diabetykom

Nagietek: leczy stany zapalne

Nagietek ma silne właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, radzi sobie także z paciorkowcami i gronkowcami. Dlatego może być z powodzeniem wykorzystywany w leczeniu stanów zapalnych gardła, krtani, jamy ustnej, a także w zapaleniach spojówek. Płukanki można przygotowywać z naparu albo nalewki rozcieńczonej wodą.

Nagietek: działa wzmacniająco

Dzięki saponinom trójterpenowym (podobnym do saponin żeń-szenia) nagietek stymuluje układ immunologiczny, zwiększając ogólną odporność i zdolność do obrony przed mikroorganizmami chorobotwórczymi. Zwiększa również aktywność układu siateczkowo- -śródbłonkowego (fagocytarnego) i tym samym umożliwia skuteczną obronę przed zakażeniem. Preparaty z nagietka pomagają także odzyskać siły po chorobie.

Nagietek: łagodzi kobiece dolegliwości

Napary z nagietka, stosowane do podmywań albo nasiadówek, pomagają dbać o higienę intymną, likwidują podrażnienia skóry, świąd, upławy. Natomiast nagietek stosowany doustnie, dzięki swojemu działaniu rozkurczowemu, pomaga przy zaburzeniach miesiączkowych i łagodzi bóle menstruacyjne. A dzięki właściwościom uspokajającym łagodzi także objawy PMS.